Na dzień dzisiejszy wiemy, że sądy działają w ograniczonym zakresie, zaś rozprawy w większości sądów są albo odwołane do dnia 15 maja 2020 roku, albo do końca maja 2020 roku. Nie jest jeszcze wiadome kiedy dokładnie sądy znów będą działały na pełnych obrotach, jednak w niektórych z nich już zaczęto planować terminy rozpraw na drugą połowę maja.

Ministerstwo Sprawiedliwości czuwa nad tym, by wszystkie sprawy znów powróciły na wokandy. W projekcie ustawy, tzw. tarczy antykryzysowej 3.0. utworzone zostały rozwiązania zapewniające organizację pracy sądów w reżimie sanitarnym. Ministerstwo wskazuje, że rozprawy i posiedzenia jawne będą prowadzone w znacznie szerszej i zmienionej formule.

Jak wygląda reżim sanitarny w przypadku rozpraw sądowych w procedurze cywilnej ?

• rozprawę przeprowadza się w sposób zdalny, chyba że przeprowadzenie rozprawy nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w niej uczestniczących,
• sąd może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego wtedy, gdy przeprowadzenie rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących, a żadna ze stron się temu nie sprzeciwi (strony mają termin 7 dni na zgłoszenie sprzeciwu od dnia ich zawiadomienia o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne),
• ze względu na szczególne okoliczności prezes sądu może zarządzić, że członkowie składu sędziowskiego z wyjątkiem przewodniczącego i sędziego referenta mogą uczestniczyć w rozprawie w trybie zdalnym (nie mogą tego zrobić na rozprawie kończącej sprawę),
• w przypadku, gdy przeprowadzono całe postępowanie dowodowe, sąd może zamknąć rozprawę i wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym, po wcześniejszym odebraniu od stron stanowisk na piśmie,
• w przypadku apelacji wniesionych przed 7 listopada 2019 roku, sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, bez przeprowadzania rozprawy apelacyjnej, chyba że strona zgłosiła wniosek o jej przeprowadzenie.

Wskazać należy, że powyższe rozwiązania mogą być stosowane w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w terminie roku od ich odwołania.

Minister Sprawiedliwości ma określić szczegółowe warunki dotyczące systemu obsługującego postępowania sądowe tak, żeby jednocześnie zapewnić poziom bezpieczeństwa.

Projektowana ustawa aktualnie została przekazana Prezydentowi do podpisu. W dniu następującym po dniu ogłoszenia ustawy, możliwość przeprowadzania zdalnych rozpraw wejdzie w życie.

Oczywiście zawsze pozostaje pytanie, czy sędziowie będą korzystali z nowych rozwiązań i czy polskie sądownictwo jest gotowe na pracę w trybie zdalnym.

Autorka: Karolina Kowalczyk, aplikantka radcowska